Một năm sắp qua đi, năm mới đang đến gần. Hãy cùng tìm hiểu những sự kiện thiên văn thú vị gì đang chờ đợi chúng ta trong tháng 8/2021.
Tài liệu lịch thiên văn này chủ yếu được dịch từ website Seasky, ngoài ra có tham khảo nhiều website khoa học uy tín như Earthsky, NASA, Time & Date, v.v… Thời gian diễn ra các sự kiện thiên văn trong bài viết đều đã được quy đổi ra giờ Việt Nam.
Như thường lệ, tháng đầu tiên trong năm mở đầu với trận mưa sao băng khá lớn Quadrantids.
(*) Thời gian trong bài viết đã được quy đổi ra giờ Việt Nam
02/08 – Sao Thổ ở vị trí xung đối
Sao Thổ sẽ ở vị trí gần với Trái Đất nhất vào thời điểm này và bề mặt của nó sẽ phản xạ hoàn toàn ánh sáng của Mặt Trời về phía Trái Đất. Điều này làm cho nó trở nên sáng nhất trong năm và có thể quan sát bằng mắt thường suốt đêm. Đây là khoảng thời gian tốt nhất để chụp và ngắm sao Thổ và các vệ tinh của nó. Một chiếc kính thiên văn cỡ vừa và lớn sẽ giúp bạn quan sát được vành đai sao Thổ và một vài vệ tinh sáng nhất của nó.
08/08 – Trăng mới
Mặt Trăng sẽ ở cùng hướng với Trái Đất và Mặt Trời, điều này làm cho nó không thể quan quan sát được trên bầu trời đêm. Hiện tượng này xảy ra lúc 13:51 UTC (20:51 giờ Việt Nam). Đây là khoảng thời gian tốt nhất trong tháng để quan sát những vật thể mờ như là thiên hà và các cụm sao do không bị ảnh hưởng bởi ánh sáng của Mặt Trăng.
12-13/08 – Mưa sao băng Anh Tiên (Perseids)
Mưa sao băng Anh Tiên là một trong những trận mưa sao băng đẹp nhất năm, với tần suất lên tới 60 vệt sáng mỗi giờ tại cực điểm. Các sao băng Anh Tiên có nguồn gốc từ sao chổi Swift-Tuttle, được phát hiện vào năm 1862. Anh Tiên nổi tiếng bởi một số lượng lớn những vệt sao băng sáng trên bầu trời. Mưa sao băng thường diễn ra hằng năm từ 17 đến 24 tháng 8. Cực đại trong năm 2021 sẽ diễn ra vào đêm 12 rạng sáng ngày 13 tháng 8. Trăng lưỡi liềm đầu tháng sẽ để lại một bầu trời tối, tạo điều kiện cho việc quan sát vào năm nay. Nơi quan sát tốt nhất là ở những khu vực tối sau nửa đêm. Các sao băng có xu hướng xuất hiện từ chòm sao Anh Tiên, nhưng cũng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.
19/08 – Sao Mộc ở vị trí xung đối
Hành tinh khổng lồ này sẽ ở vị trí gần với Trái Đất nhất và bề mặt của nó sẽ sẽ phản xạ hoàn toàn ánh sáng Mặt Trời về phía Trái Đất. Sao Mộc sẽ sáng nhất tại thời điểm này trong năm và có thể được quan sát suốt đêm. Đây sẽ là khoảng thời gian tốt nhất để chụp và ngắm sao Mộc cùng với những vệ tinh của nó, Một chiếc kính thiên văn kích thước trung bình sẽ cho bạn thấy các sọc mây của sao Mộc. Một cặp ống nhòm tốt sẽ cho phép bạn nhìn thấy bốn vệ tinh lớn nhất của sao Mộc, xuất hiện như là những đốm sáng bên cạnh hành tinh này.
22/08 – Trăng Tròn, Trăng Xanh
Mặt Trăng sẽ ở vị trí đối diện với Trái Đất và Mặt Trời, bề mặt của nó sẽ phản xạ hoàn toàn ánh sáng Mặt Trời về phía Trái Đất. Hiện tượng này xảy ra lúc 12:02 UTC (19:02 giờ Việt Nam). Lần trrăng tròn này được biết đến đầu tiên bởi những bộ lạc bản địa ở Châu Mỹ với tên gọi là Trăng Cá Tầm bởi vì những con cá tầm ở Hồ Lớn (Great Lakes) và những hồ khác trở nên dễ săn bắt vào thời điểm này. Lần trăng tròn này cũng được biết đến với những cái tên khác như Trăng Ngô Xanh hay Trăng Ngũ Cốc. Vì đây là lần thứ ba trong bốn lần trăng tròn trong mùa thu, nó cũng được biết đến là Trăng Xanh. Hiện tượng hiếm hoi này chỉ xảy ra duy nhất một lần trong vài năm, làm nảy sinh lên một câu thành ngữ “once in a blue moon” diễn tả một sự việc rất hiếm khi xảy ra. Bình thường sẽ chỉ có ba lần trăng tròn mỗi mùa nhưng bởi vì mặt trăng sẽ tròn sau 29.53 ngày, thỉnh thoảng sẽ có bốn lần trăng tròn vào mỗi mùa (trung bình là mỗi 2.7 năm). Lần trăng tròn đặc biệt đó sẽ được gọi là Trăng Xanh
Xem thêm lịch thiên văn 2021 tại đây: https://thienvanhanoi.org/lich-cac-su-kien-thien-van-nam-2021/
Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội (HAS)
Nhóm dịch thuật HAS
Biên tập: Vũ Huyền Châu, Earthgrazer