Một năm sắp qua đi, năm mới đang đến gần. Hãy cùng tìm hiểu những sự kiện thiên văn thú vị gì đang chờ đợi chúng ta trong tháng 10/ 2021.
Tài liệu lịch thiên văn này chủ yếu được dịch từ website Seasky, ngoài ra có tham khảo nhiều website khoa học uy tín như Earthsky, NASA, Time & Date, v.v… Thời gian diễn ra các sự kiện thiên văn trong bài viết đều đã được quy đổi ra giờ Việt Nam.
Ngày 6 tháng 10 – Trăng mới
Mặt Trăng sẽ nằm cùng phía với Mặt Trời khi nhìn từ Trái Đất, và do đó không thể thấy được trên bầu trời đêm. Pha trăng này sẽ diễn ra lúc 11:05 UTC (18:05 giờ Việt Nam). Đây là thời gian tốt nhất trong tháng để quan sát những thiên thể mờ như thiên hà và cụm sao bởi vì không bị ánh trăng cản trở.
Ngày 7 tháng 10 – Mưa sao băng Draconids
Mưa sao băng Draconids là mưa sao băng loại nhỏ, chỉ đạt tần suất 10 sao băng mỗi giờ. Mưa sao băng này bắt nguồn từ bụi sót lại của sao chổi 21P Giacobini-Zinner, phát hiện năm 1900. Điểm bất thường của mưa sao băng này là thời gian quan sát tốt nhất lại rơi vào đầu buổi tối chứ không phải rạng sáng như phần lớn mưa sao băng khác. Hằng năm, mưa sao băng Draconids hoạt động từ ngày 6 đến ngày 10 tháng 10 và đạt đỉnh vào đêm ngày 7. Năm nay, Mặt Trăng đang gần pha trăng mới sẽ mang đến bầu trời tối, rất phù hợp cho một buổi ngắm mưa sao băng tuyệt vời. Tốt nhất nên quan sát vào đầu buổi tối, từ một địa điểm tối, xa khỏi ánh đèn thành phố. Các sao băng có xu hướng tỏa ra từ chòm sao Draco (Thiên Long), nhưng vẫn có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.
Ngày 20 tháng 10 – Trăng tròn
Mặt Trăng và Mặt Trời sẽ nằm ở hai phía đối diện của Trái Đất và bề mặt của Mặt Trăng sẽ được chiếu sáng toàn bộ. Pha này xảy ra lúc 14:57 UTC (21:57 giờ Việt Nam). Trăng tròn lần này được các bộ tộc bản địa châu Mỹ gọi là Trăng Thợ săn, bởi đây là thời điểm lá rụng, thú săn đã đủ béo tốt để săn bắt. Ngoài ra, lần trăng tròn này còn được gọi là Trăng Du ngoạn và Trăng Máu.
Ngày 21, 22 tháng 10 – Mưa sao băng Orionids
Mưa sao băng Orionids là một mưa sao băng cỡ trung bình với tần suất lên tới 20 vệt sao băng mỗi giờ. Mưa sao băng này bắt nguồn từ các hạt bụi rơi rớt lại từ sao chổi Halley – ngôi sao chổi đã được phát hiện và quan sát từ thời cổ đại. Mưa sao băng này hoạt động hằng năm từ ngày 2 tháng 10 đến ngày 7 tháng 11. Năm nay, cực điểm rơi vào đêm ngày 21 tháng 10 và rạng sáng ngày 22 tháng 10. Trăng tròn sẽ gây phiền toái cho việc quan sát mưa sao băng Orionids năm nay. Ánh trăng chói lòa che mờ phần lớn sao băng, ngoại trừ những vệt sáng nhất. Nhưng nếu đủ kiên nhẫn, bạn vẫn có thể ngắm được một số vệt sao băng tuyệt vời. Quan sát tốt nhất ở một địa điểm tối từ sau nửa đêm. Các sao băng sẽ tỏa ra từ chòm sao Orion, nhưng cũng có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên bầu trời.
Ngày 25 tháng 10 – Sao Thủy đạt ly giác Tây cực đại
Sao Thủy đạt tới ly giác Tây cực đại khi cách Mặt Trời 18,4 độ. Đây là thời gian phù hợp nhất để quan sát Sao Thủy vì hành tinh này sẽ vươn lên cao nhất phía trên đường chân trời buổi sáng. Hãy tìm hành tinh này đang nằm thâm thấp ở phần trời phía đông, ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Ngày 29 tháng 10 – Sao Kim đạt ly giác Đông cực đại
Sao Kim đạt tới ly giác Đông cực đại khi cách Mặt Trời 47 độ. Đây là thời gian phù hợp nhất để quan sát Sao Kim vì hành tinh này sẽ vươn lên cao nhất trên đường chân trời buổi chiều tối. Hãy tìm hành tinh sáng chói này ở phần trời phía tây, ngay sau khi Mặt Trời lặn.
Xem thêm lịch thiên văn 2021 tại đây: https://thienvanhanoi.org/lich-cac-su-kien-thien-van-nam-2021/
Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội (HAS)
Nhóm dịch thuật HAS
Biên tập: Vũ Huyền Châu, Earthgrazer
