Các nhà thiên văn học từ lâu đã coi việc thiên hà quê hương của chúng ta, Dải Ngân Hà, vào một ngày nào đó trong vòng 5 tỷ năm tới sẽ hợp nhất với thiên hà Andromeda hàng xóm. Tuy nhiên, một mô phỏng mới cho thấy, khả năng cuộc đụng độ này xảy ra đã giảm đi nhiều, ít nhất là trong vòng 10 tỷ năm tới. Manasvi Lingam, một nhà sinh vật học vũ trụ tại Viện Công nghệ Florida cho biết: “Tôi cho rằng câu chuyện phổ biến này có xác suất xảy ra đã bị giảm bớt, mặc dù nó chưa hoàn toàn biến mất”
Nằm cách chúng ta khoảng 2,5 triệu năm ánh sáng, thiên hà Andromeda, hay Messier 31 là thiên hà xoắn ốc lớn nằm gần với Dải Ngân Hà nhất. Bằng cách nghiên cứu chuyển động của thiên hà này thông qua các dấu hiệu báo trước từ ánh sáng mà nó phát ra, các nhà thiên văn học lần đầu dự đoán vào năm 1912 rằng, Andromeda đang trên đường hướng tới một vụ va chạm với Dải Ngân Hà với tốc độ 110 km mỗi giây. Các nghiên cứu sau đó đảm bảo rằng, hai thiên hà sẽ va chạm trực diện và bị khóa trong một “điệu nhảy vũ trụ” trước khi hợp nhất lại thành một thiên hà elip duy nhất có tên là Mikomeda
Những vụ va chạm và sáp nhập như vậy là một cảnh tượng phổ biến và đã định hình nên cảnh quan của vũ trụ chúng ta. Trong khi Dải Ngân Hà có những tàn tích của quá trình ăn thịt đồng loại trong quá khứ, số phận của nó rất khó dự đoán một cách chắc chắn vì các phép đo về vị trí, chuyển động và khối lượng của hai thiên hà bị hạn chế, và điều này vẫn xảy ra với dữ liệu quan sát mới nhất theo nghiên cứu do nhà thiên văn học Till Sawala của Đại học Helsinki ở Phần Lan dẫn đầu
Ngoài ra, các công trình trước đây không tính đến đầy đủ hiệu ứng hấp dẫn của các thiên hà nhỏ hơn gần đó gây ra, rõ ràng là chúng vẫn ảnh hưởng một phần đến quỹ đạo của cả Dải Ngân Hà và thiên hà Andromeda. Nó đủ mạnh để đẩy cả hai ra khỏi quỹ đạo hướng tới một vụ va chạm trong tương lai. Những bất định này “nhường chỗ cho những kết quả khác biệt đáng kể” và xác suất 50% sẽ không có bất cứ vụ va chạm nào giữa hai thiên hà. “Như hiện tại, những tuyên bố về sự sụp đổ sắp xảy ra của thiên hà chúng ta có thể đã bị phóng đại quá mức”
Sử dụng các quan sát gần đây về các thiên hà được thu thập bởi Kính viễn vọng Không gian Gaia và Hubble, Sawala và các đồng nghiệp đã mô phỏng các kịch bản có thể xảy ra về sự tiến hóa của Cụm Địa phương, nơi có Dải Ngân Hà và thiên hà Andromeda cùng một số thiên hà khác đang cư ngụ. Khi các mô phỏng kết hợp với quỹ đạo của Thiên hà Tam giác (Messier 33) – thành viên lớn thứ hai trong vùng lân cận Dải Ngân Hà – thì khả năng xảy ra hợp nhất tăng lên. Tuy nhiên, khi có thêm sự xuất hiện của Đám mây Magellan lớn di chuyển vuông góc với quỹ đạo va chạm của hai thiên hà, khả năng một vụ hợp nhất xảy ra trong vòng 10 tỷ năm tới lại giảm đi
Ligam cho biết “Nếu không có một vụ va chạm và sáp nhập nào xảy ra, hai thiên hà sẽ đi qua nhau ở một khoảng cách nào đó. Tùy thuộc vào khoảng cách đó lớn đến mức nào, một số vùng bên ngoài của mỗi thiên hà có thể bị xé toạc và ném văng vào không gian. Tuy nhiên, nghiên cứu mới vẫn cho thấy 50% khả năng vụ va chạm xảy ra và vẫn là một con số đáng kể”. Ông cho biết ngay cả trong một vụ va chạm trực diện, các tác động trực tiếp lên bất kỳ hệ hành tinh đơn lẻ nào như hệ hành tinh của chúng ta cũng rất nhỏ. Dữ liệu sắp tới từ sứ mệnh Gaia, nơi đã tạo ra những bản đồ tốt nhất về Dải Ngân Hà cho đến nay sẽ cung cấp ước tính chuyển động và khối lượng của thiên hà chúng ta. Dữ liệu này có thể giúp các nhà thiên văn học xác định những thiên hà lân cận nào có ảnh hưởng chi phối đến khả năng hợp nhất
