-
Quan sát khi nào? Trăng mới sẽ xảy ra ngay sau cực điểm của mưa sao băng Eta Aquariids. Vì vậy, những buổi tối xung quanh cực điểm sẽ tối và không có ánh Trăng quấy nhiễu, trong đó, lý tưởng nhất là ngày 05 và 06 tháng 05 năm 2024 vào những giờ trước bình minh. Theo Hiệp hội Khí tượng Hoa Kỳ, Eta Aquariids sẽ đạt cực điểm vào lúc 15 giờ 43 phút ngày 05 tháng 05 (thời gian cực điểm dự đoán có sự khác biệt nhỏ giữa các nguồn). Bạn có thể mong đợi nhìn thấy nhiều sao băng, không chỉ trong thời gian cực điểm mà còn vài ngày trước và sau cực điểm
-
Pha Mặt Trăng gần nhất: Trăng mới (Trăng non) sẽ xảy ra vào lúc 10 giờ 22 phút ngày 08 tháng 05. Vì vậy, Trăng lưỡi liềm mỏng cuối tháng xuất hiện thoáng qua sẽ không cản trở nhiều tới khả năng nhìn thấy các vệt sao băng Eta Aquariids vào các buổi sáng xung quanh cực điểm
-
Thời gian diễn ra: Từ 15 tháng 04 đến 27 tháng 05 hàng năm, trong đó cực điểm thường rơi vào các đêm đầu tháng 05
-
Tâm điểm: Tâm điểm, hay vị trí xuất phát của hầu hết các vệt sao băng Eta Aquariids nằm trong chòm sao Aquarius (Bảo Bình), gần ngôi sao Eta Aquarii của chòm sao này.
-
Tần suất sao băng vào lúc cực điểm: trong điều kiện lý tưởng, từ Bắc Bán Cầu, bạn có thể nhìn thấy từ 10 đến 20 sao băng mỗi giờ vào lúc cực điểm. Chúng thường xuất hiện dưới dạng những vệt dài lướt qua bề mặt Trái Đất ở ngay phía trên đường chân trời nên còn được gọi là “Earthgrazer”
Lưu ý: Chòm sao được đặt tên cho trận mưa sao băng chỉ nhằm mục đích hỗ trợ người quan sát xác định vị trí của trận mưa sao băng vào một đêm nhất định. Chòm sao không phải nguồn gốc xuất hiện của các vệt sao băng
1. THÔNG TIN VỀ MƯA SAO BĂNG ETA AQUARIIDS
Mưa sao băng Eta Aquariids diễn ra hàng năm từ ngày 15 tháng 04 tới ngày 27 tháng 05, trong đó, cực điểm sẽ rơi vào các đêm đầu tháng 05. Các vệt sao băng Eta Aquariids được biết đến với tốc độ đáng kinh ngạc khi chúng lao vào bầu khí quyển của Trái Đất với vận tốc 66 km/s. Các vệt sao băng như vậy có thể dễ lại những “vệt sáng” tồn tại từ vài giây đến vài phút
Đây cũng là trận mưa sao băng đẹp nhất trong năm khi quan sát từ Nam Bán Cầu khi bạn có thể nhìn thấy lên tới 60 vệt sao băng mỗi giờ vào lúc cực điểm. Còn nếu bạn là một người quan sát từ Bắc Bán Cầu, nơi mà tâm điểm không nằm quá cao trên bầu trời, bạn sẽ chỉ nhìn thấy 10 đến 20 sao băng mỗi giờ.
2. NGUỒN GỐC CỦA MƯA SAO BĂNG ETA AQUARIIDS – SAO CHỔI HALLEY
Các mạnh vụn không gian tương tác với bầu khí quyển Trái Đất để tạo ra các vệt sao băng Eta Aquariids có nguồn gốc từ sao chổi 1P/Halley. Mỗi lần Halley quay trở lại khu vực bên trong của Hệ Mặt Trời, hạt nhân của nó sẽ thổi bay một lớp băng và đá vào không gian. Các hạt bụi này cuối cùng bay vào bầu khí quyển của hành tinh chúng ta và bốc cháy để trở thành sao băng đều đặn vào tháng 05 (Eta Aquariids) và tháng 10 (Orionids)
Sao chổi Halley mất khoảng 76 năm để quay quanh Mặt Trời. Lần cuối cùng nó được quan sát bởi các nhà thiên văn học là vào năm 1986 và nó sẽ không tiếp cận khu vực này một lần nữa cho tới năm 2061
Sao chổi Halley được phát hiện vào năm 1705 bởi Edmund Halley. Ông dự đoán quỹ đạo của sao chổi thông qua các quan sát trong quá khứ. Halley có lẽ là sao chổi nổi tiếng nhất khi nó đã được nhìn thấy trong nhiều thiên niên kỷ. Sao chổi này thậm chí còn xuất hiện trên tấm thảm Bayeux ghi lại trận chiến Hastings vào năm 1066
Kích thước của sao chổi Halley là 16 x 8 x 8 km và là một trong những vật thể tối nhất cũng như phản xạ ít ánh sáng Mặt Trời chiếu tới nhất với suất phản chiếu chỉ 0,03
3. TÂM ĐIỂM CỦA MƯA SAO BĂNG ETA AQUARIIDS
Nếu bạn theo dõi ngược đường đi của các vệt sao băng Eta Aquariids, chúng dường như tỏa ra từ một điểm nhất định nằm trong chòm sao hoàng đạo Aquarius. Điểm này được gọi là tâm điểm và nằm gần ngôi sao mờ Eta Aquarii. Do đó, trận mưa sao băng này được đặt tên là Eta Aquariids
Eta Aquarii là một trong bốn ngôi sao tạo nên nhóm sao Water Jar hình chữ Y ở phía bắc chòm sao Aquarius. Tất nhiên, sự thẳng hàng của các ngôi sao là ngẫu nhiên. Và việc các vệt sao băng xuất hiện gần Eta Aquarii cũng là một điều ngẫu nhiên. Ngôi sao này cách chúng ta khoảng 170 năm ánh sáng, trong khi các vệt sao băng Eta Aquariids bốc cháy ở gần hơn nhiều khi chỉ cách bề mặt Trái Đất khoảng 100 km
Tâm điểm sẽ mọc lên bầu trời từ sau 01 giờ rưỡi sáng ở hướng Đông. Bạn nên chờ thêm một thời gian cho tâm điểm mọc đủ cao để tránh xa khu vực nhiễu loạn và bất ổn ở gần đường chân trời. Vì thế, hãy bắt đầu quan sát sau đó khoảng 30 phút đến 01 giờ. Tâm điểm sẽ tiếp tục nhô cao dần và nằm cao khoảng 40° ở trên bầu trời hướng Nam khi bình minh đến.
4. CÁCH QUAN SÁT MƯA SAO BĂNG
Bạn không cần bất kỳ thiết bị đặc biệt nào hoặc kỹ năng để quan sát mưa sao băng. Mặc dù tất cả những gì thực sự cần là một bầu trời quang đãng, sự kiên nhẫn, bản đồ bầu trời sao và đồng hồ. Những mẹo sau có thể giúp bạn tối đa hóa trải nghiệm quan sát
-
Tìm một địa điểm quan sát vắng vẻ, tránh xa ánh đèn thành phố. Trước khi quan sát, để mắt nghỉ ngơi từ 15 đến 20 phút để làm quen với bóng tối
-
Ăn mặc để đảm bảo sức khỏe trong tình trạng thời tiết tại địa phương, đặc biệt nếu bạn dự định ở lâu ngoài trời. Mang theo chăn hoặc một chiếc ghế cỏ để dùng và quan sát với tư thế thoải mái nhất
-
Trước khi quan sát, bạn có thể sử dụng bản đồ sao tương tác để tìm kiếm hướng của tâm điểm. Khi đã bắt đầu quan sát, hạn chế sử dụng các thiết bị điện tử hay những nguồn ánh sáng nhân tạo, thứ có thể ảnh hưởng đến khả năng nhận biết trong bóng tối của mắt bạn.
-
Bức xạ nằm càng cao trên bầu trời thì bạn sẽ nhìn thấy càng nhiều sao băng. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể nhìn thấy sao băng ở bất cứ đâu trên bầu trời mà không chỉ ở xung quanh tâm điểm
