Sau khi Stephen Hawking qua đời vào tháng 3, chúng ta vẫn không ngừng đọc và tìm hiểu những di sản mà ông để lại. Stephen Hawking, với vai trò vừa là nhà nghiên cứu, vừa là diễn giả, tác giả sách và người ủng hộ trong nhiều năm qua, đã nhận được sự quý trọng nhiều thế hệ người dân trên toàn thế giới.
Vì vậy, để vinh danh người khổng lồ trong khoa học này, chúng tôi đã đưa ra một danh sách năm thành tựu vĩ đại nhất của ông. Rõ ràng Hawking đã hoàn thành được nhiều hơn thế trong suốt cuộc đời, nhưng chúng tôi cảm thấy những thành tựu dưới đây đã tổng kết một cách tốt nhất ảnh hưởng của ông đến thế giới của chúng ta.
Bức xạ Hawking
Đúng như tên gọi, Bức xạ Hawking là một trong những khám phá khiến chúng ta liên tưởng tới Stephen Hawking nhiều nhất. Đó là một khái niệm xuất hiện tương đối sớm trong sự nghiệp của ông và các nhà khoa học đã tiếp tục nghiên cứu nó suốt những năm sau này.
Thay vì đơn giản cho rằng tất cả lỗ đen là những con quái vật “hấp dẫn” tham ăn, với khối lượng tăng không ngừng, bức xạ Hawking giải thích cách các lỗ đen thực sự có thể rò rỉ năng lượng cho đến khi biến mất.
Hawking không phải là nhà nghiên cứu duy nhất giúp chúng ta đạt được sự hiểu biết hoàn thiện hơn về bức xạ lỗ đen, nhưng công trình của của ông về chủ đề này là một thành tựu cực kì quan trọng.
Vận động vì môi trường
Một trong những mối nguy hại lớn nhất đối với sự phát triển của nhân loại là biến đổi khí hậu và Hawking là người ủng hộ mạnh mẽ những điều chỉnh quyết liệt đối với giới công nghiệp để chống lại xu hướng ấm lên toàn cầu.
Tất nhiên, ông cũng đã nghiêm khắc cảnh báo chúng ta về mối đe dọa của trí tuệ nhân tạo và sự cần thiết phải rời khỏi Trái Đất. Những phát biểu của ông đã khiến báo giới tốn không ít giấy mực. Sự ủng hộ của ông đối với hành tinh của chúng ta bắt đầu phát huy sức nặng kể từ khi chúng ta chứng kiến những tác động ban đầu của biến đổi khí hậu.
Ông đã cảnh báo các nguyên thủ quốc gia về hậu quả của khí thải không được kiểm soát từ hơn một thập kỷ trước. Đã có nhiều bước tiến tích cực được thực hiện, nhưng cũng có cả những bước lùi. Ở nhiều nơi, chính quyền đương nhiệm đang tháo dỡ các biện pháp bảo vệ môi trường, nhưng chúng ta vẫn hy vọng rằng những cái đầu lạnh sẽ thắng thế kịp thời và chúng ta sẽ khiến Hawking tự hào bằng cách nhân đôi nỗ lực của mình.
Nhận thức của cộng đồng về người khuyết tật
Khi vừa mới bước vào tuổi trưởng thành, Hawking bị chẩn đoán mắc một dạng bệnh xơ cứng teo cơ hiếm gặp (ALS). Dù rằng sự suy giảm khả năng điều khiển hệ vận động của ông chậm hơn so với hầu hết các trường hợp khác và tuổi thọ của ông cũng dài đáng ngạc nhiên, nhưng cơ thể ông cuối cùng đã hoàn toàn không thể hoạt động.
Bất chấp tình trạng ngày càng tồi tệ, ông vẫn tiếp tục nghiên cứu trong nhiều thập kỷ nhờ vào công nghệ và dịch vụ chăm sóc sức khỏe hàng đầu. Ngay cả khi không có khả năng nói hoặc di chuyển chân tay, thiết bị tạo giọng nói và máy theo dõi chuyển động chuyên dụng vẫn cho phép ông tiếp tục giao tiếp với mọi người.
Một phần xuất phát từ trải nghiệm của bản thân, ông trở thành người đề xướng đầy thẳng thắn của Dịch vụ Y tế Quốc gia Vương quốc Anh và công việc nghiên cứu tế bào gốc. Sự ủng hộ nhiệt thành từ một con người xuất chúng như vậy vô cùng hữu ích cho những mục đích này.
Thành công của Hawking đóng vai trò như một nguồn cảm hứng cho tất cả chúng ta, và như một lời nhắc nhở mạnh mẽ về những gì con người có thể đạt được, ngay cả khi đối mặt với nghịch cảnh nghiêm trọng. Không chỉ những người khuyết tật xứng đáng được nhận sự tôn trọng và lòng trắc ẩn, mà chúng ta cũng cần chú ý, không bao giờ ngăn cách bất kỳ ai chỉ vì những định kiến rằng họ thì có thể làm được gì.
Điểm kỳ dị
Một khía cạnh quan trọng khác trong những di sản của Hawking, là nỗ lực của ông nhằm hiểu được bí ẩn đằng sau vùng trung tâm đậm đặc của lỗ đen. Bên trong đó, giả thuyết cho rằng chúng ta có thể tìm thấy một điểm kỳ dị hấp dẫn, nơi mật độ lớn vô hạn.
Cùng với nhà vật lý Roger Penrose, Hawking và công trình của ông cho chúng ta cách suy nghĩ về các lỗ đen – và thậm chí cả bản chất của Big Bang. Trong khi nguồn gốc của vũ trụ vẫn còn được tranh luận sôi nổi, và các chi tiết lượng tử trở nên rất phức tạp, thì sự hiểu biết phổ quát về tất cả các vấn đề của vũ trụ được dồn vào một điểm là một phần nhờ vào công trình bao quát của Hawking.
Truyền bá khoa học đến với đại chúng
Trong lịch sử, có rất ít nhà khoa học có thể tới gần với quần chúng như Hawking. Với cuốn sách được yêu thích Lược sử thời gian, ông đã đem vũ trụ học và các nguyên lý khoa học cơ bản chạm đến nhiều thế hệ độc giả.
Trên thế giới, những người như Carl Sagan, Neil deGrasse Tyson hay Stephen Hawking có khả năng thực hiện các nghiên cứu thực tế và biến chúng thành nguồn truyền cảm hứng cho cả trẻ em và người lớn. Cá nhân tôi đã gần như chẳng biết gì về vẻ kì vĩ đáng sợ của vũ trụ cho đến khi lần đầu tiên tiếp xúc với series Vũ trụ của Carl Sagan. Hawking đã đạt được sự ấn tượng không hề thua kém, với những cuốn sách, bài phát biểu và sự xuất hiện truyền hình.
Vượt ra ngoài sự kích thích về khoa học thực tế, các nghiên cứu và tiếp cận cộng đồng của ông đã thúc đẩy trí tưởng tượng của vô số tác giả khoa học viễn tưởng. Kệ sách của chúng tôi xếp đầy các cuốn sách mà Stephen Hawking đã ảnh hưởng theo một cách nào đó – lớn hay nhỏ. Đổi lại, các câu chuyện trong đó sẽ rực lên những niềm phấn khích cho các nhà khoa học, nhà văn của tương lai.
Mai Nhung- Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội (HAS)
Theo ExtremeTech
