Các nhà khoa học đã khám phá thêm 20 vệ tinh mới cho Sao Thổ, nâng tổng số vệ tinh tự nhiên của hành tinh này lên con số 82 – nhiều hơn Sao Mộc 3 vệ tinh.
Tất cả 20 vệ tinh mới đều rất nhỏ với đường kính chỉ khoảng 5 km. 17 trong số này có quỹ đạo nghịch hành (retrograde), tức chúng di chuyển quanh Sao Thổ ngược chiều với chiều tự quay của bản thân hành tinh. 17 vệ tinh này cần hơn 3 năm để hoàn thành một vòng quanh Sao Thổ, và vệ tinh xa nhất trong số chúng cũng chính là vệ tinh cách Sao Thổ xa nhất – nhóm nghiên cứu cho biết.
Một trong 3 vệ tinh thuận hành (prograde, ngược với retrograde) được phát hiện hoàn thành một vòng quỹ đạo quanh Sao Thổ trong 3 năm, trong khi 2 vệ tinh còn lại chỉ mất khoảng 2 năm.
17 vệ tinh nghịch hành dường như thuộc về “nhóm Norse” trong số các vệ tinh của Sao Thổ vì thông số quỹ đạo của chúng tương tự nhau. Hai vệ tinh thuận hành trong cùng tương đồng với “nhóm Inuit” và vệ tinh thuận ngành ngoài cùng trong số mới phát hiện có lẽ nằm trong “nhóm Gallic”, nhưng điều này vẫn chưa được khẳng định.
Mỗi một nhóm trong ba nhóm kể trên có khả năng là bằng chứng về một vụ va chạm xảy ra từ rất lâu. Vụ va chạm này đã phá tan một vệ tinh lớn vốn từng di chuyển trong vùng này.
“Nhóm vệ tinh vòng ngoài như thế cũng xuất hiện ở Sao Mộc, chỉ ra rằng các vụ va chạm dữ dội đã xảy ra giữa các vệ tinh nằm trong hệ Sao Thổ hoặc [va chạm] với các thiên thể từ bên ngoài như sao chổi hoặc thiên thạch ghé qua”, Scott Sheppard, làm việc ở Viện Khoa học Carnegie tại Washington D.C. thông báo vào ngày hôm qua (7/10).
Sheppard là người đứng đầu nhóm nghiên cứu. Ông cùng cộng sự là David Jewitt (Đại học California, Los Angeles) và Jan Kleyna (University of Hawaii) đã tìm thấy các vệ tinh Sao Thổ mới qua kính thiên văn Subaru đặt tại Hawaii.
“Sử dụng một số kính thiên văn lớn nhất thế giới, chúng tôi đang tiến hành kiểm kê các vệ tinh nhỏ bé quay quanh các hành tinh khổng lồ. Chúng đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giúp chúng ta xác định cách các hành tinh trong Hệ Mặt Trời hình thành và tiến hóa.” – Scott Sheppard cho biết thêm.
Ví dụ, sự tồn tại của các vệ tinh mới chỉ ra rằng các vụ va chạm kiến tạo nên chúng xảy ra ngay sau khi Sao Thổ hình thành. Một đĩa khí và bụi bao quanh hành tinh khí khổng lồ này khi nó đang thành hình. Nếu các vệ tinh tí hon lướt qua đám vật chất này khi đang trên đường quay quanh Sao Thổ, ma sát sẽ chặn tốc độ của chúng lại và buộc chúng chuyển động theo hình xoắn ốc về phía hành tinh mẹ.
Năm ngoái, Sheppard đã khám phá ra một tá vệ tinh của Sao Mộc. Ngay sau đó, Viện Carnegie liền tổ chức một cuộc thi đặt tên cho 5 vệ tinh mới này.
“Tôi cực kỳ phấn khích với lượng tham gia đông đảo của cộng đồng trong cuộc thi đặt tên cho vệ tinh Sao Mộc, nên chúng tôi quyết định sẽ tổ chức một cuộc thi khác để đặt tên cho những vệ tinh Sao Thổ mới này. Lần này, các vệ tinh phải được đặt tên theo những người khổng lồ trong thần thoại của người Bắc Âu (Norse), người Inuit hoặc người Gallic.” – Sheppard nói.
Tất cả 20 vệ tinh mới được phát hiện đều sẽ được tổ chức đặt tên. Nếu bạn quan tâm, hãy gửi đề xuất bằng cách tweet @SaturnLunacy từ ngay bây giờ cho tới ngày 6 tháng 12. Nhớ bổ sung thêm lý do của đề xuất đó cùng với hashtag #NameSaturnsMoons.
Ghé thăm cuộc thi đặt tên vệ tinh Sao Thổ của Carnegie Science để biết thêm thông tin chit tiết.
Earthgrazer – Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội (HAS)
Dịch từ Space.com
.){kind=link}