Quan sát Mặt Trăng và các hành tinh trên bầu trời đêm tháng 4 năm 2024

0
101
1. Ngày 2 tháng 4: Mặt Trăng và nhóm sao Teapot
Vào rạng sáng ngày 2 tháng 4 năm 2024, Trăng tàn cuối tháng sẽ ghé thăm nhóm sao Teapot của chàng cung thu Sagittarius. Chúng sẽ mọc lên từ sau nửa đêm ở hướng Đông và xuất hiện cao tại khu vực này khi bình minh đến
Mặt Trăng cũng sẽ đạt đến pha Trăng hạ huyền vào lúc 10 giờ 15 phút cùng ngày. Vào thời điểm này trong chu kỳ pha hàng tháng, vệ tinh này dường như được chiếu sáng gần như chính xác một nửa đĩa sáng khi quan sát từ Trái Đất
Mặt Trăng cùng nhóm sao Teapot của chòm sao Sagittarius (Cung thủ) cùng nhau mọc lên bầu trời hướng Đông từ sau nửa đêm. Nguồn: Stellarium
2. Sáng ngày 6 – 7 tháng 4: Mặt Trăng nằm gần Sao Hỏa và Sao Thổ
Vào buổi sáng trước lúc bình minh ngày 6 và 7 tháng 4 năm 2024, Mặt Trăng lưỡi liềm mỏng sẽ lơ lửng gần Sao Hỏa và Sao Thổ. Chúng tạo thành tam giác tạm thời ngay phía trên bầu trời hướng Đông. Cả ba sẽ xuất hiện trên bầu trời khoảng 30 đến 45 phút trước khi Mặt Trời mọc
Mặt Trăng sẽ tiến đến gần Sao Hỏa nhất trên bầu trời tháng này vào lúc 12 giờ 22 phút ngày 6 tháng 4 ở khoảng cách 1°45′. Khoảng 5 tiếng sau đó, vệ tinh này cũng ghé thăm Sao Thổ ở khoảng cách 1°04′. Do vậy, nếu dậy sớm vào ngày 6 và 7, bạn sẽ được chiêm ngưỡng bộ ba này tỏa sáng rực rỡ cùng nhau. Độ sáng biểu kiến của Sao Hỏa và Sao Thổ lúc này lần lượt là 1,2 và 1,0
Bộ ba Mặt Trăng, Sao Hỏa và Sao Thổ cùng nhau tỏa sáng ngay phía trên đường chân trời hướng Đông trước khi Mặt Trời mọc vào ngày 6 – 7 tháng 4 năm 2024. Nguồn: Stellarium
3. Ngày 9 tháng 4: Trăng mới tháng Ba âm lịch
Trăng mới tháng Ba âm lịch sẽ diễn ra vào lúc 1 giờ 21 phút ngày 9 tháng 4 năm 2024. Mặt Trăng sẽ nằm gần Mặt Trời trên bầu trời và bị nhấn chìm trong ánh sáng chói chang từ ngôi sao này trong vài ngày. Vào giai đoạn này, Trái Đất, Mặt Trăng và Mặt Trời gần như nằm thẳng hàng với nhau theo thứ tự này. Chúng ta nhìn thấy gần như chính xác bán cầu không được chiếu sáng của Mặt Trăng khiến nó trở nên vô hình
Nếu bạn đang sinh sống ở khu vực Bắc Mỹ, vào lần Trăng mới này, phần bóng Mặt Trăng sẽ chạy cắt ngang qua khu vực này tạo nên nhật thực toàn phần kéo dài tối đa 4 phút 28 giây
Đường đi của nhật thực toàn phần vào ngày 9 tháng 4 năm 2024. Nguồn: EclipseWise
4. Ngày 10 và 11 tháng 4: Mặt Trăng nằm gần Sao Mộc và cụm sao Thất Nữ
Vào các buổi tối ngày 10 và 11 tháng 4 năm 2024, Trăng lưỡi liềm đầu tháng sẽ ghé thăm hành tinh sáng Sao Mộc ngay trên bầu trời phía tây còn vương lại chút ánh chiều tà cuối ngày. Bạn cũng sẽ tìm thấy cụm sao Pleiades (Thất Nữ) nhỏ xíu nằm gần đó.
Hãy nhìn kĩ vào Mặt Trăng, bạn có nhận ra ánh sáng yếu ớt ở phần đĩa sáng không được chiếu sáng của vệ tinh này không? Đó là ánh đất. Nó là ánh sáng phản chiếu từ Trái Đất. Bộ ba này cùng nhau lặn đi từ sau 9 giờ tối để nhường chỗ cho các kì quan khác của bầu trời mùa xuân
Vào ngày 9 và 10 tháng 4 năm 2024, Mặt Trăng sẽ đi qua gần Sao Mộc và cụm sao Thất Nữ trên bầu trời hướng tây ngay sau khi Mặt Trời lặn. Nguồn: Stellarium

5. Ngày 11 tháng 4: Giao hội giữa Sao Hỏa và Sao Thổ
Sao Thổ và Sao Hỏa sẽ đi qua nhau ở khoảng cách 28′ vào lúc 10 giờ 11 phút sáng ngày 11 tháng 4 năm 2024. Điều này có nghĩa là, vào sáng ngày này, nếu thức dậy sớm, bạn có thể nhìn thấy cặp đôi này nằm rất gần nhau trên bầu trời hướng Đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Sao Thổ sẽ tỏa sáng với độ sáng biểu kiến là 1,0, trong khi độ sáng biểu kiến của Sao Hỏa và 1,2. Cả hai cùng nằm trong chòm sao hoàng đạo Aquarius (Bảo Bình). Cả hai rất dễ dàng nhận ra vì sự tương phản màu sắc thú vị của chúng: Sao Hỏa nhuộm lên mình màu máu đỏ rực bên cạnh ánh vàng dịu nhẹ của Sao Thổ nằm thấp hơn một chút. Sử dụng một chiếc ống nhòm sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ nét hơn về màn giao hội này
Giao hội giữa Sao Hỏa và Sao Thổ trên bầu trời sáng ngày 11 tháng 4 năm 2024. Nguồn: Stellarium
6. Ngày 12 tháng 4: Sao Thủy ở vị trí giao hội trong với Mặt Trời
Sao Thủy sẽ đi qua rất gần Mặt Trời trên bầu trời khi quỹ đạo của nó đưa hành tinh này đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời. Điều này xảy ra một lần trong mỗi chu kỳ giao hội kéo dài trung bình 116 ngày và đánh dấu sự kết thúc trong giai đoạn xuất hiện trên bầu trời buổi tối của Sao Thủy. Trong vài tuần tới, hành tinh này sẽ xuất hiện cao dần trên bầu trời buổi sáng cho tới khi đạt vị trí ly giác cực đại.
Tại thời điểm gần nhất, Sao Thủy sẽ xuất hiện cách 2°13′ so với Mặt Trời khiến nó hoàn toàn biến mất trong khoảng một tuần do bị lu mờ bởi ánh sáng chói chang từ ngôi sao này
Các vị trí đặc điểm trên quỹ đạo của một hành tinh vòng trong. Nguồn: Amateur Astronomers Association
7. Ngày 16 tháng 4: Trăng thượng huyền tháng Ba âm lịch
Trăng thượng huyền tháng Ba âm lịch sẽ diễn ra vào lúc 2 giờ 13 phút rạng sáng ngày 16 tháng 4 năm 2024. Mặt Trăng sẽ mọc lên vào lúc giữa trưa theo giờ địa phương, lên cao nhất khi Mặt Trời lặn và lặn đi vào lúc nửa đêm
Thời điểm chính xác của pha Trăng thượng huyền được xác định là khi thời điểm kinh độ hoàng đạo của Mặt Trăng cách chính xác 90 độ so với kinh độ hoàng đạo của Mặt Trời khi chọn tham chiếu là tâm Trái Đất. Tuy nhiên, Mặt Trăng không xuất hiện theo một cách nào đặc biệt hơn tại thời điểm này. Vào thời điểm Mặt Trăng đạt pha thượng huyền lần này, nó sẽ ở cách chúng ta 395000 km trong khu vực của chòm sao Gemini (Song Tử)
Trăng thượng huyền tháng Ba âm lịch sẽ xảy ra vào rạng sáng ngày 16 tháng 4. Nguồn: Time and Date
8. Ngày 24 tháng 4: Trăng tròn tháng Ba âm lịch
Mặt Trăng sẽ được chiếu sáng đầy đủ nhất vào lúc 6 giờ 48 phút ngày 24 tháng 4. Vào thời điểm này trong tháng, bạn có thể nhìn thấy vệ tinh này trong suốt đêm, nó mọc lên vào lúc hoàng hôn và lặn đi vào khoảng bình mình
Lần Trăng tròn diễn ra vào tháng 4 dương lịch hàng năm còn được gọi là “Trăng hồng”. Cái tên này được phổ biến trong những thập kỷ gần đây khi nó được nhắc đến trong Farmers’ Almanac tại Hoa Kỳ. Những cái tên này có nguồn gốc cổ xưa từ các bộ lạc bản địa.
“Trăng Hồng” sẽ đến vào cuối tháng 4 này. Nguồn ảnh: Space

Các hành tinh có thể nhìn thấy trên bầu trời tháng 4 năm 2024

1. Bầu trời buổi tối: Sao Mộc
Sao Mộc sẽ xuất hiện thấp ở phía trên đường chân trời hướng tây ngay sau khi Mặt Trời lặn trong ba tuần đầu của tháng. Trong tuần cuối cùng, nó nằm quá thấp và bị nhấn chìm trong ánh hoàng hôn rực rỡ. Vào đầu tháng, Sao Mộc sẽ lặn đi khoảng ba giờ sau khi Mặt Trời lặn, trong khi cuối tháng, hành tinh này gần như biến mất trên bầu trời
Sao Mộc tỏa sáng trên bầu trời buổi tối tháng 4 này. Nguồn ảnh: Stellarium
2. Bầu trời buổi sáng: Sao Hỏa và Sao Thổ
Sao Hỏa và Sao Thổ nằm thấp trong ánh chạng vạng ngày mới vào những ngày đầu tháng 4 năm 2024. Chúng tỏa sáng với cường độ tương đương nhau và đạt đến vị trí giao hội vào sáng ngày 11 tháng 4. Sao Thổ sẽ leo lên cao hơn một chút qua mỗi ngày, trong khi Sao Hỏa gần như chỉ đứng yên tại chỗ. Đến cuối tháng, hành tinh với hệ thống vành đai rực rỡ nhất Hệ Mặt Trời sẽ xuất hiện khoảng hai giờ trước khi Mặt Trời mọc, trong khi đó, Sao Hỏa đỏ rực màu máu chỉ mọc sau đó khoảng một giờ. Cả hai đều dễ dàng có thể quan sát bằng mắt thường
Sao Hỏa gần như đứng yên trên bầu trời, trong khi Sao Thổ sẽ mọc cao dần qua mỗi ngày. Cả hai sẽ đến rất gần nhau vào sáng ngày 11 tháng 4. Nguồn ảnh: EarthSky
3. Sao Kim và Sao Thủy ở đâu?
Sao Kim ở quá gần Mặt Trời để có thể nhìn thấy trong tháng này. Nhưng bạn đừng lo lắng, hành tinh này sẽ trở lại trên bầu trời buổi chiều ngay sau khi Mặt Trời lặn vào cuối tháng 7 năm nay. Trong khi đó, Sao Thủy sẽ biến mất khỏi ánh sáng hoàng hôn rực rỡ trước khi trở lại bầu trời buổi sáng vào đầu tháng 5 sắp tới
Hội thiên văn Hà Nội (HAS)
Biên tập: Phan Quân

Comments

comments

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here