Sự phát triển của công nghệ thông tin mang lại những lợi ích rất lớn cho những người yêu thiên văn học. Giờ đây, ngay cả khi trời đen kịt mây, bạn vẫn có thể biết được chính xác những điều gì xuất hiện trên bầu trời. Giờ đây, ngay cả khi mãi mãi gắn chặt số phận với Hành tinh Xanh nhỏ bé, bạn vẫn có thể thả hồn du ngoạn khắp Dải Ngân Hà. Những phần mềm dưới đây sẽ giúp bạn thực hiện điều đó.
1. STELLARIUM – Người dẫn đường trên bầu trời đêm
Khi nói về các phần mềm thiên văn học dành cho PC, không thể không nhắc tới Stellarium, cái tên đã quá nổi tiếng trong hơn chục năm qua.
Đây là một phần mềm mã nguồn mở, hoàn toàn miễn phí cho người sử dụng. Phần mềm được tích hợp dữ liệu hơn 600 000 sao từ danh mục Hipparcos và Tycho-2, cùng 210 triệu sao từ các danh mục khác. Vì thế nó sẽ giúp bạn biết tên và thông số của bất kì sao nào bạn thấy trên bầu trời.
Không chỉ vậy, Stellarium mô phỏng các chòm sao, các mảng sao từ nhiều nền văn hóa khác nhau, cung cấp hình ảnh sống động của các tinh vân, thiên hà và cụm sao. Dải Ngân Hà, khí quyển, Mặt Trời mọc-lặn, chuyển động của các hành tinh và vệ tinh… – tất cả đều được thể hiện rất tuyệt vời. Với Stellarium, bạn có thể mô phỏng kính thiên văn; cập nhật đường đi của các sao chổi và sự xuất hiện của các mưa sao băng; lùi về quá khứ để xem nhật thực xảy ra hàng trăm năm trước, hay tiến tới tương lai để thấy hình ảnh các chòm sao của hàng vạn năm sau.
Có rất nhiều các phần mềm mô phỏng bầu trời theo thời gian thực khác, nhưng có lẽ bạn sẽ không bao giờ muốn dùng đến chúng một khi bạn đã thử Stellarium.
Download miễn phí tại stellarium.org
Phiên bản web của stellarium: Stellarium-web.org
2. NASA’S EYES – Con mắt của NASA
Nếu bạn yêu thích NASA và muốn cập nhật tình hình mới nhất về các sứ mệnh của tổ chức này, vậy thì đừng bỏ qua NASA’s eyes – phần mềm do chính NASA cung cấp.
Dữ liệu của NASA’s eyes về cơ bản được chia làm ba phần:
- Eyes on Earths: quan sát, nghiên cứu hành tinh chúng ta trong môi trường 3D
- Eyes on the Solar System: cho phép bạn tới thăm các hành tinh trong Hệ Mặt Trời, các vệ tinh, thiên thạch, sao chổi và cả các tàu vũ trụ từng đến thám hiểm chúng.
- Eyes on Exoplanets: khám phá hàng ngàn ngoại hành tinh đã được phát hiện
Một trong những điều thú vị nhất với phần mềm này là bạn có thể theo dõi sát sao tiến trình của các tàu vũ trụ, chẳng hạn như tàu INSIGHT hạ cánh xuống Sao Hỏa cuối năm ngoái. Cực kì phấn khích!
Download miễn phí tại eyes.nasa.gov
3. CELESTIA – Từ Hệ Mặt Trời đến các vì sao
Ra mắt lần đầu từ năm 2001, Celestia từ lâu đã trở thành một phần mềm quen thuộc với những người thích phá vũ trụ bao la. Cả NASA và ESA cũng từng sử dụng phần mềm này trong các chương trình giáo dục.
Celestia sẽ đưa bạn thám hiểm vũ trụ nhờ dữ liệu của trên 100000 sao, thêm vào đó là 10000 thiên hà, cùng các cụm sao, tinh vân, v.v. Trong Hệ Mặt Trời, bạn có thể thoải mái chiêm ngưỡng các hành tinh, vệ tinh, sao chổi, các tàu vũ trụ nổi tiếng; thậm chí xác định được tên của các miệng núi trên Sao Hỏa, tên biển nham thạch trên Mặt Trăng và tên của các thành phố trên Trái Đất. Nếu vẫn chưa thỏa mãn, bạn có thể tải thêm “dữ liệu bổ sung” (add-on) có sẵn trên website.
Phần mềm này này khá cũ (cập nhật lần cuối từ năm 2011), giao diện có hơi “cổ”, nhưng bù lại nó khá nhẹ (chỉ hơn 30 MB) và có thể chạy ngon lành trên những máy có cấu hình yếu hiện nay.
Download phần mềm & add-on tại Celestia.space
4. SPACE ENGINE – Cỗ máy du hành vũ trụ
Tương tự Celestia, một phần mềm khác sẽ đưa bạn ra khỏi Trái Đất để đi khám phá vũ trụ là Space Engine. Di chuyển với tốc độ ánh sáng là điều không thể, nhưng yên tâm, Space Engine sẽ sử dụng công nghệ “biến dạng không gian” (warp drive) để đưa bạn đi đến tít tận những thiên hà xa xôi, ghé thăm những tinh vân rực rỡ, chiêm ngưỡng các vì sao sáng chói, và thậm chí có thể hạ cánh xuống một ngoại hành tinh nào đó nếu bạn nổi hứng. Thêm nữa, trong chế độ “tàu vũ trụ” (spaceship), phần mềm sẽ giả lập nhiều yếu tố vật lí như quán tính, giếng trọng lực và động lực học khí quyển. Với hình ảnh 3D lung linh không kém gì phim ảnh, bạn chắc chắn sẽ không thể rời mắt khỏi Space Engine.
Hiện tại phần mềm cung cấp bản trả phí trên Steam, và phiên bản miễn phí có thể tải về sử dụng ngay. Phiên bản miễn phí, dẫu không được cập nhật đầy đủ như bản trả phí, nhưng cũng đủ đáp ứng đam mê khám phá của bạn. Phần mềm này yêu cầu cấu hình máy khá cao, bạn nên kiểm tra máy trước khi tải về.
Xem yêu cầu cấu hình & download bản miễn phí tại spaceengine.org
5. UNIVERSE SANDBOX – Phòng thí nghiệm vạn vật
Nếu bạn là người hay tò mò (và cả thích… phá hoại nữa), hãy thử Universe Sandbox xem sao. Không giống với bốn phần mềm kể trên, Universe Sandbox thực ra là một game biến máy tính của bạn thành phòng thí nghiệm vũ trụ.
Trên Universe Sandbox, bạn có thể xem hai thiên hà sáp nhập hay quan sát lịch sử hình thành của Mặt Trăng. Nghịch ngợm hơn, bạn có thể cho Trái Đất vành đai của Sao Thổ; “quẳng” Mặt Trời đi và thế chỗ bằng một lỗ đen; đem hàng trăm sao chổi oanh tạc Mặt Trăng hoặc đổ nước vào Sao Hỏa và xem chuyện gì sẽ xảy ra. Với Universe Sandbox, bạn có thể phá hủy và xây dựng cả vũ trụ.
Đây là một phần mềm có mất phí, mặc dù bạn có thể kiếm được bản crack ở đâu đó trên mạng, nhưng vẫn khuyến khích bạn mua nó trên Steam (giá khoảng 220.000 VNĐ).
Tìm hiểu và mua phần mềm tại universesandbox.com
BỔ SUNG | PHẦN MỀM STARRY NIGHT – Khám phá bầu trời chuyên nghiệp
Phần mềm thứ 6 mà HAS muốn giới thiệu trong bài viết này – Starry Night – không được khuyên dùng cho mọi người, vì nó đắt đỏ và rất phức tạp. Tuy nhiên, nó là lựa chọn lý tưởng nếu bạn đang theo con đường nghiên cứu thiên văn học chuyên nghiệp, hoặc là một nhà thiên văn nghiệp dư kỳ cựu, hay là một người đam mê những điều mới mẻ.
Người viết bài viết này cũng từng thử phần mềm Starry Night và cũng chỉ mới khám phá được một phần rất nhỏ trong kho tàng đồ sộ của nó. Nói nôm na, Starry Night bao gồm hầu như tất cả tính năng của 5 phần mềm kể trên, cộng thêm rất nhiều công cụ và dữ liệu khác.
- Nền đồ họa Open GL tạo nên độ chi tiết và phong phú đáng kinh ngạc
- Giao diện tối ưu hóa cho người dùng, bạn có thể tìm mọi thứ (các thiên thể, sự kiện, tệp dữ liệu, hướng dẫn…) trên thanh tìm kiếm
- Kho dữ liệu 3D của 200000 thiên hà
- Thông tin chi tiết cùng mô hình 3D của 30 sứ mệnh không gian
- Các ngoại hành tinh với đầy đủ hình ảnh 3D, thông số vị trí, kích thước, quỹ đạo và bề mặt
- Vị trí của các hành tinh đạt độ chính xác cao nhất nhờ dữ liệu từ JPL v.v.
- Điều khiển kính thiên văn theo cách chuyên nghiệp nhất
Phần mềm có rất nhiều phiên bản và gói mua tùy theo nhu cầu của khách hàng.
Tìm hiểu thêm tại Starrynight.com
Earthgrazer – Hội Thiên văn Nghiệp dư Hà Nội
Tham khảo En.wikipedia và thông tin từ website của các phần mềm
